انواع سرکلاژ

تاریخ انتشار: شنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۷ ساعت ۱۹:۲۵دفعات بازدید: ۱۶۵۵۱ بار

بسم الله الرحمن الرحیم

انواه سرکلاژ. انواع روش های عمل سرکلاژ کدام است؟ عمل سرکلاژ به چه روش هایی انجام می شود؟ چند نوع عمل سرکلاژ یا دوختن دهانه رحم داریم؟

سرکلاژ یا دوختن دهانه رحم یکی از اعمالی است که در دوران بارداری و بنا به دلایلی بر روی برخی از زنان حامله انجام شود تا از سقط جنین و زایمان زودرس جلوگیری گردد. عمل سرکلاژ در دوران بارداری بر روی زنانی انجام می شود که مشکل دهانه رحم در آن ها می تواند سبب سقط شود. اگر این عمل در این گروه از زنان انجام نشود احتمال زیادی وجود دارد که سقط جنین صورت بگیرد. سرکلاژ روشی است که به وسیله آن از سقط جنین در خانم هایی که دارای بی کفایتی دهانه رحم هستند جلوگیری می شود. اگر عمل سرکلاژ در زنان دارای نارسایی دهانه رحم انجام نشود به دلیل وزن زیاد محتویات داخل رحم در حاملگی شامل جنین ، بند ناف و ... ممکن است هر آن دهانه رحم (سرویکس) باز شده و جنین سقط شود. از این رو پزشکان زنان زایمان عمل سرکلاژ یا بخیه دهانه رحم را به این گونه از زنان حامله تجویز می کنند.

تا اینجا مختصری راجع به عمل سرکلاژ گفته شد اما موضوع مطلب جاری در مورد عمل سرکلاژ نیست بلکه در مورد انواع روش های انجام عمل سرکلاژ می باشد. به عبارت بهتر در این مطلب قصد داریم در مورد انواع سرکلاژ بحث کنیم و ببینیم که این عمل به چند روش متداول انجام می گیرد.

انواع سرکلاژ

راجع به انواع روش های مختلف عمل سرکلاژ باید گفت که این عمل در حالت معمولی به سه روش کلی انجام می شود. دو روش از طریق واژن انجام می شوند که عبارتند از روش مک دونالد و روش شیرودکار و روش سوم هم از طریق شکم انجام می شود. در این جا هر یک از این روش ها توضیح داده می شوند.

سرکلاژ به روش مک دونالد (McDonald Cerclage)

روش مک دونالد ، عمومی ترین و متداول ترین نوع سرکلاژ است و همانطور که در بالا ذکر شد از طریق کانال واژن انجام می شود. در این روش ، قسمت بالایی سرویکس (دهانه رحم) به وسیله نخ بخیه دوخته می شود به طوری که نخ بخیه از قسمت هایی از دیواره خارجی سرویکس مطابق شکل زیر عبور داده می شود. پس از این کار ، نخ بخیه را از دو سر باز آن کشیده و گره می زنند و همانند بستن سر کیسه ، سوراخ سرویکس را تنگتر می کنند. لازم به ذکر است که سوراخ سرویکس (دهانه رحم) به صورت صد در صد بسته نمی شود و فقط به میزان زیادی تنگ می شود تا اولا از سقط جنین جلوگیری شود و ثانیا ترشحات رحم بتواند به راحتی خارج شود.

در شکل زیر دوختن دهانه رحم به روش مک دونالد نشان داده شده است. تصویر سمت چپ در شکل زیر ، قسمتی از ساختمان رحم ، سرویکس (دهانه رحم) و نیز واژن را نشان می دهد. تصویر سمت راست شکل زیر ، سطح مقطع قسمت بالایی سرویکس را نشان می دهد. قسمت بالایی سرویکس جایی است که سرویکس به رحم متصل می شود. همچنین تصویر سمت راست شکل زیر ، به طور تقریبی روش بخیه زدن دهانه سرویکس به روش مک دونالد را نشان می دهد.

سرکلاژ مک دونالد (بخیه زدن دهانه رحم به روش مک دونالد) بین هفته شانزدهم بارداری و هفته هیجدهم بارداری انجام می شود و زمان برداشتن آن هم در هفته سی و هفتم بارداری می باشد. البته اگر احیانا شرایط اضطراری برای خانم باردار قبل از هفته سی و هفتم بارداری پیش بیاید ممکن است به دستور پزشک ، این بخیه زودتر نیز برداشته شود اما اگر مشکلی در روند بارداری خانم پیش نیاید در همان هفته سی و هفتم حاملگی ، بخیه های مربوط به سرکلاژ مک دونالد را بر می دارند.

بخیه سرویکس در این روش با استفاده از نخ بخیه منوفیلامان شماره 2 انجام می شود. امکان زایمان طبیعی برای خانم حامله در این روش از دوختن دهانه رحم وجود دارد. امکان موفقیت عمل بستن دهانه رحم (سرویکس) به روش مک دونالد در حدود 85% تا 90% می باشد البته به شرطی که نارسایی سرویکس به شکل معمولی باشد.

سرکلاژ به روش شیرودکار (Shirodkar Cerclage)

سرکلاژ به روش شیرودکار نوع اصلاح شده سرکلاژ با روش مک دونالد می باشد. در شکل زیر ، سرکلاژ به روش شیرودکار نشان داده شده است.

همانطور که در تصویر راست شکل بالا نشان داده شده است ، در روش شیرودکار ، بخیه ها در داخل دیواره سرویکس (دهانه رحم) قرار می گیرند به طوری که قابل مشاهده نباشند. در این روش با استفاده از نوار مرسیلین 5 میلیمتری و سوزن مایو ، سرویکس بخیه زده می شود. در روش شیرودکار هم به شرطی که بخیه ها در زمان معین برداشته شود ، امکان زایمان طبیعی وجود خواهد داشت و در غیر اینصورت اگر بخیه ها برداشته نشوند ، زایمان به صورت سزارین خواهد بود.

دوختن سرویکس به روش شیرودکار ، از روش مک دونالد سخت تر می باشد و به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد. اما در صورتی که امکان استفاده از بخیه زدن سرویکس به روش مک دونالد نباشد یا این روش با شکست مواجه شود ، در آن صورت از عمل بخیه زدن سرویکس با روش شیرودکار استفاده می شود.

میزان موفقیت عمل شیرودکار در بستن دهانه رحم همانند عمل مک دونالد و به شرطی که نارسایی سرویکس به حالت معمول باشد در حدود 85% تا 90% می باشد.

سرکلاژ به روش شکمی (abdominal cerclage)

نوع سوم سرکلاژ ، سرکلاژ به روش شکمی یا همان سرکلاژ سرویکس ترانس شکمی (Transabdominal Cervical Cerclage) می باشد. در صورتی که امکان استفاده از بخیه دهانه رحم به روش های مک دونالد و شیرودکار وجود نداشته باشد یا این روش ها با شکست مواجه شوند در آن صورت از روش شکمی برای بخیه زدن دهانه رحم (سرویکس) استفاده می شود.

این روش از طریق شکم انجام می شود و در این عمل ، قسمت بالا و پایین سرویکس به هم بخیه زده می شود. امکان زایمان طبیعی در این روش از دوختن سرویکس وجود ندارد و زایمان به روش سزارین انجام می شود.

سه روش ذکر شده در بالا ، معمولا روش های متداول سرکلاژ می باشند که در شرایط نرمال انجام می شوند. در موارد اورژانسی و یا نارسایی شدید سرویکس از انواع دیگر سرکلاژ نیز استفاده می کنند که از آن ها می توان به سرکلاژ هفنر (Hefner Cerclage) و سرکلاژ لش (Lash Cerclage) اشاره کرد. در روش هفنر (Hefner) از یک بخیه U شکل جهت دوختن دهانه رحم استفاده می گردد. روش لش (Lash) هم قبل از بارداری استفاده می شود و دائمی است.

در پایان باید گفت که نوع سرکلاژ و نیز زمان استفاده از آن به شرایط مادر باردار و تشخیص پزشک زنان زایمان بستگی دارد.

اشتراک گذاری در: